Zapraszamy do udziału w modlitwie Akatystem ku czci Bogurodzicy,
8 grudnia 2024 r. w Uroczystość Niepokalanego Poczęcia NMP
o godzinie 17.00
w Bazylice Archikatedralnej w Przemyślu.
Czym jest Akatyst?
Od pierwszych wieków chrześcijanie czcili na różne sposoby Matkę Bożą. Kult ten, szczególnie w Bizancjum, znajdował swój wyraz w liturgii, a także w poezji. Jednym z najwspanialszych dowodów miłości, jaką otaczano Matkę Pana Jezusa, jest hymn liturgiczny ku czci Bogurodzicy zwany Akatystem. Słowo „akatyst” oznacza nabożeństwo składające się z pieśni pochwalnych, modlitw ku czci Chrystusa, Najświętszej Maryi Panny i Świętych, odmawianych na stojąco. Z uwagi na greckie znaczenie tego słowa, czyli Akathistos (grec. “a” – nie, “kathiden” – siedzieć, nie siedzący, spolszczone akatyst), hymn śpiewany na stojąco, uważa się, że Akatyst jest najstarszym hymnem maryjnym, wykonanym 7 sierpnia 626 roku naszej ery, kiedy dzięki opiece Bogurodzicy, Konstantynopol został uratowany przed atakiem pogańskich Awarów. Wówczas gwałtowny huragan rozpędził nieprzyjacielską flotę, rzucając statki na wybrzeże niedaleko sanktuarium Matki Bożej w jednej z dzielnic Konstantynopola. Ludność miasta śpiewała wtedy całą noc na stojąco hymn ku Bogurodzicy, dziękując w ten sposób za ratunek. Dodano wtedy do Akatystu dziękczynną dedykację „O, Waleczna Hetmanko”. Ok. VIII w., dzięki kontaktom Wenecjan ze Wschodem, Akatyst został przeniesiony do Włoch i przetłumaczony na łacinę. Polski przekład został dokonany w 1965 roku. Największe zasługi w powrocie Akatystu do liturgii ma święty Jan Paweł II, wskazując na nabożeństwo wspólne dla obu kościołów jako drogę prowadzącą do pełnej jedności. Obecnie można go usłyszeć w różnych świątyniach na całym świecie. Ojciec Święty Benedykt XVI, jedną ze zwyczajowych katechez podczas audiencji generalnej poświęcił autorowi Akatystu, świętemu Romanowi Pieśniarzowi. Świętemu zostały objawione w cudowny sposób słowa i melodia Akatystu. Treść hymnu koncentruje się wokół tematu obecności Maryi w Tajemnicy Słowa Wcielonego i Jego Kościele. Zwrotki zaczynają się od kolejnych liter alfabetu greckiego, na przemian przeplatają się teksty maryjne i chrystologiczne. Każda strofa zaczyna się od zapowiedzi wydarzenia lub tematu, co ma skierować rozmyślanie ku wnętrzu tajemnicy.
Akatyst składa się z dwóch części. W pierwszej, przedstawiającej historię z życia Maryi od Zwiastowania do Ofiarowania Pana Jezusa w świątyni. W Drugiej teologicznej, rozważającej boską i ludzką naturę Chrystusa i dziewictwo Maryi. Akatyst jest hymnem radości, składającej się z dwunastu strof, zwanych ikosami. Anielskie „Ave Maria” nie odpowiada polskiemu tłumaczeniu „Witaj”, którym rozpoczyna się każdy wers litanijnej części ikosu. Akatyst współcześnie ma swoje wersje w języku angielskim, francuskim, niemieckim i włoskim. Obecnie jest śpiewany w czasie Wielkiego Postu, w Święto Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny oraz Uroczystość Niepokalanego Poczęcia Maryi.